Mech dębowy |
Wiele osób prosiło mnie o poświęcenie jednego artykułu, którego tematem będą perfumy szyprowe, zarówno damskie jak i męskie. Dziś postanowiłem w wielkim skrócie napisać coś na ten temat.
Co to jest szypr?
W 1917 roku Francois Coty wylansował perfumy o nazwie Chypre, co znaczy Cypr. Nie był pierwszy, bo wcześniej zapachy o takiej samej nazwie i również zainspirowane śródziemnomorską wyspą zrobił między innymi Guerlain (Chypre de Paris z 1909 roku). Prawda jest jednak taka, że Francois Coty jako pierwszy zdefiniował w swoim pachnidle nową rodzinę zapachową. Chypre Coty były perfumami wyjątkowymi, wówczas jedynymi w swoim rodzaju. I stąd właśnie do dziś dnia mówimy o perfumach szyprowych i szyprowej rodzinie zapachowej
Cała kompozycja zapachowa wyczarowana przez Francois Coty stała się zatem wzorcem akordu szyprowego, który 2 czasach współczesnych nazywamy po prostu szyprem.
Reklama perfum Francois Coty Chypre |
Jak pachną perfumy szyprowe?
Po pierwsze, mech dębowy.
Dzisiaj mamy wiele teorii na temat szypru i wiele jego definicji. Każdą z nich łączy jeden składnik. Jest nim mech dębowy – kluczowa ingrediencji klasycznego szypru. Nuta mchu dębowego jest absolutną podstawą do tego stopnia, że większość perfum zawierających ją od razu jest klasyfikowan jako woń szyprowa. Nie jest to jednak do końca prawdą.
Akord głowy
Aby mówić o perfumach szyprowych kompozycja powinna również zawierać określone nuty głowy. Najbardziej restrykcyjne definicje szypru za konieczne uznają użycie w kompozycji olejku ze skórki bergamotki. Potocznie zwykło się jednak uważać, że szypr może mieć w akordzie głowy też inne cytrusy: cytrynę, limetę, pomarańczę, olejek petit grain, grejpfruta lub kumkwat.
Bergamotka |
Akord serca
Akord serca to obszar, który definiuje do jakiej podkategorii szyprów należeć będzie dana kompozycja zapachowa. O podziale opowiem trochę później. W tym miejscu perfumiarz ma duża dowolność i może użyć składników, których chce. Warto jednak wiedzieć, że w klasycznym szyprowym sercu musi znaleźć się absolut jaśminu i olejek różany. To jednak warunek, którego dziś nie spełnia większość szyprów.
Akord bazy
Najważniejszy i najbardziej charakterystyczny element szyprowych perfum to właśnie baza. W niej znajdziemy mech dębowy, o którym już pisałem. Drugim składnikiem, który powinien się znajdować we wszystkich klasycznych szyprach, jest absolut labdanum. Ciężki, drzewny, żywiczno-słodki aromat był wyznacznikiem szypru na równi z mchem dębowym przez wiele dziesięcioleci. Niestety, dziś bardzo często zapomina się o tym składniku.
Labdanum |
Trzecim elementem bazy perfum szyprowym były niegdyś nuty zwierzęce. Ich historia zakończyła się jednak jeszcze wcześniej niż labdanum. Warto jednak pamiętać, że w oryginalnej recepturze szypru powinno znaleźć się naturalne piżmo, cywet, kastoreum lub hyraceum.
Rodzaje szyprów i perfumy szyprowe
Klasyfikacji perfum szyprowych jest wiele. Mam wrażenie, że blogerzy i dziennikarze na świecie tworzę swoje własne podziały bez sięgania do jakichkolwiek źródeł książkowych czy innych, historycznych. To zaś rodzi niesnaski i niejasności. Ja przedstawię Wam podział perfum według „Genealogii Zapachów” autorstwa niemieckiego specjalisty chemii zapachów: Wilhelma Haarmanna. W oryginale publikacja ta pochodzi jeszcze sprzed II Wojny Światowej, ale doczekała się licznych uaktualnień prowadzonych przez najwybitniejszych specjalistów firmy Symrise.
Damskie perfumy szyprowe
Szypr owocowy
Calvin Klein Euphoria, DKNY Be Delicious, Guerlain Mitsouko, Rochas Femme, Serge Lutens Chypre Rouge
Perfumy szyprowe owocowe dla kobiet |
Szypr kwiatowo-zwierzęcy
Dior Miss Dior, Schiaparelli Shocking, Robert Piguet Bandit
Szypr drzewny
Sisley Eau du Soir, Estee Lauder Knowing, Clinique Aromatics Elixir
Szypr świeży
CK One, Chanel Coco Mademoiselle,
Szypr zielony
Estee Lauder Alliage, Dior Diorella, Chanel Cristalle
Męskie perfumy szyprowe
Szypr drzewny
Shiseido Basala, Azzaro Pour Homme, Jil Sander for Men
Szypr skórzany
Chanel Antaeus, Ralph Lauren Polo, Aramis for Men, Guy Laroche Drakkar Noir
Szypr świeży
Carolina Herrera 212 Men, Hugo Boss Hugo, Dior Fahrenheit, CK One
Szypr Cytrusowy
Dior Eau Sauvage, Echt Kolnisch Wasser